PictureLive: inclusieve communicatie dankzij slimme chip

Goede ideeën komen vaak op momenten dat je het niet verwacht. Toen Alain Cloet een demo zag van een visitekaartje-met-chip ging hem een licht op: dezelfde technologie zou je kunnen gebruiken om allerhande soorten informatie toegankelijk te maken voor mensen met een beperking. Het leidde tot een nieuwe toepassing: PictureLive.

Alain: “Van opleiding ben ik sociocultureel vormingswerker. Ik ben in de jaren tachtig mijn loopbaan gestart als communicatieverantwoordelijke bij de CM, het ziekenfonds. We maakten daar onder meer een krantje. In het begin hadden wij geen computer, en je moest zelf echt wel een beetje op de hoogte zijn van alle aspecten van het vak, ook de opmaak. Zo ben ik geleidelijk aan in de grafische sector beland - na een poosje ben ik in bijberoep copywriter en grafisch ontwerper geworden. De voorbije jaren heb ik ook in Sint-Rafaël in Gent gewerkt, een school voor mensen met een visuele beperking. Sinds september ben ik volledig zelfstandig met PictureLive aan de slag.”

2 centimeter

“Het idee voor PictureLive is ontstaan uit de combinatie van mijn werk op die school en mijn interesse in grafisch ontwerp. Ik volgde nog altijd opleidingen en infomomenten, en zo zag ik op een dag een demo van een nieuw soort visitekaartje: als je er je smartphone oplegde kwamen de gegevens automatisch in het adresboekje op je telefoon, zonder dat je iets hoefde te doen. Dat werkte via een NFC-chip – NFC is de afkorting van Near Field Communication. Je kan met die technologie informatie overbrengen over heel korte afstanden, 2 à 3 centimeter.”

“Via mijn werk op Sint-Rafaël wist ik dat er voelplaten bestaan: platen waarop de contouren van een afbeelding in reliëf zijn afgebeeld, zodat mensen met een visuele beperking die kunnen voelen. Je kan er ook extra tactiele informatie aan toevoegen, bijvoorbeeld de muren van een gebouw arceren, of een personage op een schilderij aangeven met een puntjesraster. Zo’n plaat maken is een kunst. Je moet heel goed nadenken over wat je precies voelbaar maakt. En dan nog is het voor blinde of slechtziende mensen niet altijd evident om de afbeelding goed te interpreteren.”

Altijd en overal

“Dat naamkaartje bracht me op het idee: als we via een NFC-chip een beschrijving koppelen aan zo’n voelplaat, dan heb je een extra element om de afbeelding te begrijpen. Ik heb dat voorgelegd aan mensen van het Vlaams Innovatiecentrum Grafische Communicatie en die vonden het een heel goed idee. Daarop heb ik deelgenomen aan een wedstrijd van de Vlaamse toegankelijkheidsorganisatie Inter. Die koos PictureLive uit als één van de beste ideeën om de toegankelijkheid in de dienstverlening te verbeteren.”

“De volgende stap was uitzoeken in welke sectoren we een verschil zouden kunnen maken. Dat bleek onder meer in het toerisme te zijn. Belangrijk aan PictureLive is dat mensen hun eigen telefoon kunnen gebruiken. Je moet geen nieuw toestel leren bedienen – een audioguide of zo - en je hoeft er ook geen apps voor te downloaden. Het kan altijd en overal toegepast worden. De enige voorwaarde is dat je een internetverbinding hebt. En je kan verschillende soorten informatie doorgeven via de chip. Een tekstbestand, bijvoorbeeld, dat je dan laat voorlezen door je telefoon. Of als je een rijkere ervaring wil bieden: een audiobestand, ingelezen door een acteur, met wat sfeermuziek erbij…”

Wandelbrochure

“We hebben ondertussen al voelplaten met een NFC-chip gemaakt voor enkele opdrachtgevers, en samen met Stad Gent hebben we een dossier ingediend bij het impulsprogramma Iedereen Verdient Vakantie van Toerisme Vlaanderen. Gent heeft een toegankelijke stadswandeling uitgewerkt, vooral gericht op mensen met een beperkte mobiliteit. Wij willen nu een brochure maken zodat mensen met een visuele beperking datzelfde traject zonder begeleiding kunnen afleggen. Dat houdt in dat er een plannetje in reliëf nodig is. Bij iedere stop – het Gravensteen, bijvoorbeeld – komt er ook een voelplaat met uitleg die je via een NFC-chip met je telefoon kan opvragen.”

Universeel design

“Maar we kunnen niet alleen mensen met een visuele beperking helpen met deze technologie. Je zou via de chip bijvoorbeeld ook informatie kunnen doorgeven die toegesneden is op mensen met autisme. Of filmpjes in gebarentaal voor doven en slechthorenden.”

“Er zijn heel veel toepassingen denkbaar in de toeristische sector. Niet alleen voor musea of bezoekerscentra, maar ook voor pakweg een kleine B&B. Stel dat je een brochure hebt van wat er in de omgeving allemaal te beleven is: met PictureLive kan je die eenvoudig toegankelijk maken voor allerhande doelgroepen.”

“In de toegankelijkheidswereld is universeel design een sleutelbegrip: geen ingrepen die speciaal gericht zijn op mensen met een beperking, maar dingen meteen zo ontwerpen dat ze voor iedereen toegankelijk zijn. Een architect maakt deuren bijvoorbeeld breed genoeg, zodat mensen in een rolstoel er kunnen passeren. Wij passen die principes van universeel design nu toe op schriftelijke communicatie. Eigenlijk brengen we een nieuwe manier om inclusief te communiceren op de markt.”